Bài 19 – GIẢM PHÂN
PHẦN I – A: TÓM TẮT LÝ THUYẾT:
I. DIỄN BIẾN QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN
1. Giảm phân 1:
Gồm kì trung gian và 4 kì phân bào chính thức
a. Kì trung gian 1:
– ADN và NST nhân đôi
– NST nhân đôi thành NST kép gồm 2 Crômatit dính với nhau ở tâm động
b. Kì đầu 1:
– Các NST kép bắt đôi với nhau theo từng cặp tương đồng, có thể xảy ra trao đổi đoạn NST dẫn đến hoán vị gen
– NST kép bắt đầu đóng xoắn
– Màng nhân và nhân con tiêu biến
c. Kì giữa 1:
– NST kép đóng xoắn tối đa và xếp thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc, đính với thoi vô sắc ở tâm động
d. Kì sau 1:
– Mỗi NST kép trong cặp NST kép tương đồng di chuyển về 2 cực của tế bào trên thoi vô sắc
e. Kì cuối 1:
– Thoi vô sắc tiêu biến
– Màng nhân và nhân con xuất hiện
– Số NST trong mỗi tế bào con là n kép
2. Giảm phân 2: Diễn biến giống nguyên phân
1-Kỳ trước II – NST vẫn ở trạng thái n NST kép
2-Giữa II – Các NST kép xếp 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo
3-Sau II – Các NST kép tách ra thành NST đơn, phân li về 2 cực
4-Kỳ cuối – Kết quả tạo 4 tế bào có bộ NST n đơn
3. Kết quả:
– Từ 1 tế bào mẹ tạo thành 4 tế bào con có số NST = ½ số NST của tế bào mẹ (n NST đơn)
– Ở động vật:
+ Con đực: 4 tế bào con tạo thành 4 tinh trùng
+ Con cái: 1 tế bào lớn tạo thành trứng, 3 tế bào nhỏ bị tiêu biến
– Ở thực vật: tế bào tạo thành sau giảm phân lại tiếp tục phân bào để tạo thành hạt phấn hay túi phôi
II. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN
– Giảm phân kết hợp với thụ tinh và nguyên phân là cơ chế duy trì bộ NST đặc trưng và ổn định của loài qua các thế hệ Sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cặp NST trong giảm phân đã tạo ra nhiều biến dị tổ hợp giúp giới sinh vật đa dạng, phong phú → là nguyên liệu của chọn giống và tiến hoá → Sinh sản hữu tính có ưu thế hơn sinh sản vô tính.
PHẦN I – B: MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
Câu 1. Quá trình giảm phân của một tế bào phải trải qua những giai đoạn nào?
Câu 2. Sự bắt cặp của các nhiễm sắc thể tương đồng có ý nghĩa gì?
Câu 3. Nếu bộ nhiễm sắc thể của một tế bào nào đó không phải là 2n mà là n hoặc 3n thì quá trình giảm phân có vấn đề gì không?
Câu 4. Trình bày những điểm giống nhau giữa quá trình nguyên phân và quá trình giảm phân.